Su Çənlərinin Növləri və Funksiyaları
Su çəni nədir və niyə vacibdir?
Su çəni, suyu toplamaq və saxlamaq üçün istifadə edilən xüsusi bir konteynerdir. Bu çənlər müxtəlif materiallardan (plastik, metal, beton və s.) hazırlana bilər və suyu uzun müddət saxlamaq üçün nəzərdə tutulub. Su çənlərinin müxtəlif növləri var və istifadə məqsədindən asılı olaraq müxtəlif ölçülərdə və formalarda ola bilirlər.
Su çənlərinin vacibliyi aşağıdakı səbəblərə görə önəmlidir:
-
İçməli su təminatı: Su çənləri içməli su ehtiyacını qarşılamaq üçün xüsusilə kənd yerlərində və ya su təminatı məhdud olan yerlərdə çox vacibdir. Su fasiləsiz təmin edilmədikdə, ehtiyat kimi saxlanılan su çox faydalı olur.
-
Fövqəladə hallarda su ehtiyatı: Təbii fəlakətlər (zəlzələ, sel, quraqlıq) zamanı su təchizatı pozula bilər. Bu halda, su çənləri insanların əsas su ehtiyaclarını təmin edir.
-
Su qıtlığının qarşısını almaq: Su çənləri suyun israfının qarşısını almağa kömək edir. Xüsusilə quraqlıq mövsümündə yığılan su, bitkilərin suvarılması, heyvandarlıq və digər gündəlik ehtiyaclar üçün istifadə edilə bilər.
-
Kənd təsərrüfatı və sənaye sahələrində istifadə: Su çənləri suvarma sistemlərində, istixanalarda və sənaye müəssisələrində su tələbatını qarşılamaq üçün vacibdir. Çənlərdə saxlanılan su, bitki yetişdirilməsi və müxtəlif sənaye prosesləri üçün ardıcıl olaraq su təmin edir.
-
Ekoloji və iqtisadi faydalar: Yağış suyunun yığılması üçün su çənlərindən istifadə edərək su qıtlığı riskini azaltmaq və suya qənaət etmək mümkündür ki, bu da həm ekoloji, həm də iqtisadi baxımdan faydalıdır.
Bu səbəblərdən su çənləri fərdi evlərdə, kənd təsərrüfatı sahələrində, sənaye obyektlərində və ictimai yerlərdə geniş şəkildə istifadə olunur.
Su çənlərinin əsas məqsədi
Su çənlərinin əsas məqsədi suyu toplamaq, saxlamaq və ehtiyac anında istifadəyə hazır vəziyyətdə saxlamaqdır. Bu çənlərin istifadə olunmasının başlıca məqsədləri bunlardır:
-
Davamlı su təminatı: Su kəsintiləri və ya məhdud su təchizatı olan ərazilərdə su ehtiyatı kimi xidmət edir.
-
Ehtiyat su yığmaq: Fövqəladə hallar və təbii fəlakətlər zamanı insanların suya olan təcili ehtiyaclarını qarşılamaq üçün yedəklənmiş su təmin edir.
-
Yağış suyunu yığmaq: Yağış suyunun yığılması üçün çənlərdən istifadə edərək, təbii su mənbələrindən səmərəli istifadə olunur. Bu həm də ətraf mühiti qorumağa və suyun israfının qarşısını almağa kömək edir.
-
Kənd təsərrüfatı üçün su saxlamaq: Suvarma və heyvandarlıq üçün istifadə olunan su çənləri quraqlıq dövrlərində bitkilərin və heyvanların su ehtiyacını ödəməyə imkan yaradır.
-
Sənaye və kommersiya ehtiyacları üçün: Su çənləri istehsalat proseslərində, soyutma sistemlərində və təmizləmə məqsədli istifadə olunur, bu da fasiləsiz su təminatı təmin edir.
Bu əsas məqsədlər su çənlərinin suyun səmərəli istifadəsi və ehtiyat kimi saxlanması baxımından vacibliyini vurğulayır.
Su Çənlərinin Növləri
- Plastik Su Çənləri - su saxlama üçün ən populyar və praktiki seçimlərdən biridir. Bu çənlər yüngül, davamlı və paslanmayan materialdan hazırlandığı üçün ev istifadəsindən kənd təsərrüfatına qədər geniş bir sahədə istifadə olunur.
- Metal Su Çənləri - suyu saxlamaq üçün dayanıqlı və möhkəm bir seçimdir və müxtəlif sənaye, kənd təsərrüfatı və hətta məişət məqsədləri üçün istifadə olunur. Bu çənlər adətən paslanmaz polad, alüminium və ya galvanizli dəmir kimi materiallardan hazırlanır.
- Sənaye və kənd təsərrüfatı su çənləri - xüsusi olaraq böyük həcmdə su saxlamaq və sənaye prosesləri üçün su təmin etmək məqsədilə istifadə olunan çənlərdir. Bu çənlər iri müəssisələrdə və kənd təsərrüfatında fasiləsiz su ehtiyacı olan sistemlərdə su ehtiyatı təmin etmək üçün nəzərdə tutulur.
Su çənlərinin quraşdırılma üsulları
Su çənlərinin quraşdırılma üsulları onların yerləşdiyi mühitə, istifadə məqsədinə və çənin növünə görə dəyişir. Quraşdırılma üsulları əsasən iki yerə bölünür: yerüstü və yeraltı quraşdırılma. Hər bir üsulun öz üstünlükləri və xüsusi tələbləri var.
1. Yerüstü Quraşdırılma
Yerüstü quraşdırılan çənlər daha çox evlərdə, kiçik müəssisələrdə və kənd təsərrüfatı məqsədləri üçün istifadə olunur. Bu çənlərin yerləşdirilməsi və texniki xidməti daha asandır.
- Beton əsas üzərində quraşdırılma: Çənlərin uzunömürlülüyünü və stabil vəziyyətdə durmasını təmin etmək üçün beton platforma üzərində quraşdırılır. Xüsusilə ağır çənlər üçün bu üsul tələb olunur.
- Dəmir dayaqlar üzərində quraşdırılma: Bəzi yerlərdə çənin hündürdə yerləşdirilməsi suyun cazibə qüvvəsi ilə axmasını təmin edir. Dəmir dayaqlar üzərində quraşdırılmış çənlər çox vaxt kənd təsərrüfatında istifadə olunur.
- Birbaşa yerə quraşdırılma: Yüngül plastik çənlər beton əsas olmadan da birbaşa torpaq üzərinə yerləşdirilə bilər. Bu üsul sadə və münasib qiymətli olmaqla, kiçik həcmli çənlər üçün uyğundur.
2. Yeraltı Quraşdırılma
Yeraltı quraşdırılma üsulu çənin torpaq səviyyəsinin altında yerləşdirilməsini nəzərdə tutur. Su ehtiyatını sərin saxlamaq və yerə qənaət etmək məqsədilə istifadə olunur. Bu üsul daha çox böyük həcmli su ehtiyatları və estetik məqsədlərlə geniş ərazilərdə tətbiq edilir.
- Torpaq qazma və yerləşdirmə: Çən yerin altında yerləşdirilməlidirsə, əvvəlcə qazıntı aparılır və çənin ölçüsünə uyğun çuxur hazırlanır. Sonra çən diqqətlə yerləşdirilir.
- Beton örtük və ya dayaq divarları: Yeraltı çənlərin ətrafına beton divarlar çəkilərək çənin möhkəmliyi təmin olunur. Bu, çəni torpaq təzyiqindən qoruyur və uzunömürlü olmasını təmin edir.
- Toprağın bərpası və izolyasiya: Çən yerləşdirildikdən sonra torpaq yenidən doldurulur və çənin su keçirməməsi üçün izolyasiya təmin edilir.
3. Damda Quraşdırılma
Damda quraşdırılan su çənləri daha çox hündürmərtəbəli binalarda istifadə olunur. Bu çənlər suyun cazibə qüvvəsi ilə axması üçün yüksək yerlərdə yerləşdirilir və bu üsul enerji xərclərinə qənaət edir.
- Metal və ya beton dayaqlar: Çənin ağırlığına davamlı olan metal və ya beton dayaqlar üzərində quraşdırılır.
- Təhlükəsizlik tədbirləri: Çən damda yerləşdirildiyi üçün külək və digər xarici təsirlərə qarşı möhkəmləndirilməlidir.
Su çənləri ilə bağlı tez-tez verilən suallar
Su çəni seçərkən nələrə diqqət edilməlidir?
- Su çəninin tutumu (ehtiyacınıza uyğun ölçü), materialı (plastik, metal, beton), quraşdırma yeri (yerüstü və ya yeraltı) və suyun istifadəsi (içməli və ya texniki məqsədlər) nəzərə alınmalıdır. Ayrıca çənin UV şüalara davamlı olub-olmaması da vacibdir, çünki bu xüsusiyyət çənin ömrünü uzadır.
Su çəni nə qədər tez-tez təmizlənməlidir?
- İçməli su üçün istifadə edilən çənlər ən azı 6 ayda bir, texniki məqsədlər üçün istifadə olunan çənlər isə ildə bir dəfə təmizlənməlidir. Təmizləmə, yosun, çöküntü və bakteriyaların qarşısını almaq üçün vacibdir.
Yerüstü və yeraltı çənlərin fərqi nədir?
- Yerüstü çənlər quraşdırılması və daşınması asan olan və təmirə əlverişli variantlardır. Yeraltı çənlər isə yerə qənaət etmək və suyu sərin saxlamaq üçün torpaq səviyyəsinin altında yerləşdirilir, lakin onların quraşdırılması daha mürəkkəbdir.
Damda quraşdırılan su çənlərinin üstünlükləri nədir?
- Damda quraşdırılan su çənləri suyun cazibə qüvvəsi ilə axmasını təmin edir ki, bu da əlavə enerji xərclərinə qənaət etməyə imkan verir. Həmçinin, yerüstü sahəyə qənaət etməyə kömək edir.
Su çənindəki su içməli su kimi istifadə oluna bilərmi?
- Bəli, ancaq içməli su kimi istifadə ediləcəksə, çənin təmiz və suyun mikrobioloji cəhətdən təhlükəsiz olması vacibdir. İdeal halda, içməli su üçün nəzərdə tutulan çənlərdə filtrasiya sistemi və örtük olmalıdır.