İstilik Borular: İdeal İstilik Paylanması Üçün Seçim və Baxım Tövsiyyələri

İsitmə Borularının Əhəmiyyəti

İsitmə boruları evlərin, ofislərin və digər məkanların qış aylarında isti və komfortlu olmasını təmin edən mühüm elementlərdir. Onların əhəmiyyəti aşağıdakı məqamlarla izah edilə bilər:

1. Effektiv istilik paylanması
   İsitmə boruları istilik mənbəyindən (qazanxana, kombi və ya mərkəzi istilik sistemi) alınan enerjini məkanın hər bir hissəsinə bərabər şəkildə paylayır. Bu, otaqlar arasında temperatur fərqini azaldır və vahid bir istilik mühiti yaradır.

2. Enerji sərfiyyatının azaldılması
   Keyfiyyətli və düzgün quraşdırılmış isitmə boruları enerji itkilərini minimuma endirir. Bu, yanacaq sərfiyyatını azaldaraq ailə büdcəsinə qənaət etməyə imkan verir.

3. Rahatlıq və sağlamlıq
   İstilik sistemi düzgün işlədikdə otaqların rütubət səviyyəsi tənzimlənir və bu, sağlam mühit yaradır. Soyuq hava şəraitində isti bir məkan həm rahatlıq, həm də soyuqdəymə və ya digər xəstəliklərin qarşısını almaq baxımından vacibdir.

4. Uzunömürlü və davamlı sistemlər
   Müasir isitmə boruları yüksək keyfiyyətli materiallardan hazırlanır və korroziya, yüksək təzyiq və temperatur dəyişiklərinə qarşı davamlı olur. Bu, sistemin uzun illər problemsiz işləməsini təmin edir.

5. Ekoloji təmizlik
   Yenilikçi texnologiyalarla istehsal olunan isitmə boruları enerji mənbələrinin daha səmərəli istifadəsinə imkan verir və ətraf mühitə daha az zərər verir.

Yerdən İsitmə Boruların Növləri

Yerdən isitmə sistemləri müasir istilik texnologiyasında geniş yayılmış və effektiv bir üsuldur. Bu sistemlərdə istifadə olunan borular xüsusi texniki xüsusiyyətlərə malikdir və istiliyin bərabər şəkildə paylanmasını təmin edir. Aşağıda yerdən isitmə üçün istifadə olunan boruların əsas növləri təqdim olunur:

1. PEX (Çarpaz bağlı polietilen) borular

• Xüsusiyyətləri:
  • Elastik və yüksək temperaturlara davamlıdır.
  • Kimyəvi maddələrə və korroziyaya qarşı müqavimət göstərir.
  • Uzunömürlüdür və quraşdırılması asandır.
• Tətbiqi:
  Döşəmə isitmə sistemlərində ən çox istifadə olunan boru növüdür. Əsasən istilik bərabərliyini təmin edən sistemlərdə üstünlük verilir.

2. PEX-AL-PEX (Polietilen-Alüminium-Polietilen) borular

• Xüsusiyyətləri:
  • Alüminium təbəqə istilik keçiriciliyini artırır və borunun formasını sabit saxlayır.
  • Daha yüksək təzyiqə və istiliyə davamlıdır.
  • Termal genişlənməni azaldır.
• Tətbiqi:
  Böyük sahələrdə və yüksək temperatur tələb edən döşəmə isitmə sistemlərində istifadə olunur.

3. PB (Polibütilen) borular

• Xüsusiyyətləri:
  • Yüngül və elastikdir.
  • Həm aşağı, həm də yüksək temperaturlara davamlıdır.
  • Kimyəvi təsirlərə və uzunmüddətli istifadəyə davamlıdır.
• Tətbiqi:
  Ev və ofis məkanlarında istifadə olunan yerdən isitmə sistemlərində geniş tətbiq olunur.

4. PERT (Yüksək temperaturda müqavimətli polietilen) borular

• Xüsusiyyətləri:
  • Yüksək istiliyə və təzyiqə qarşı davamlıdır.
  • Çevik quruluşu sayəsində quraşdırılması asandır.
  • Uzunömürlü və iqtisadi cəhətdən sərfəlidir.
• Tətbiqi:
  Kiçik və orta ölçülü döşəmə isitmə sistemlərində üstünlük verilir.

5. Mis borular

• Xüsusiyyətləri:
  • Əla istilik keçiriciliyinə malikdir.
  • Uzunömürlüdür və bakteriyaların inkişafını məhdudlaşdırır.
  • Fiziki zədələrə və korroziyaya qarşı yüksək müqavimət göstərir.
• Tətbiqi:
  Daha çox lüks obyektlərdə və yüksək keyfiyyət tələb edən sistemlərdə istifadə edilir.

6. Polipropilen (PP) borular

• Xüsusiyyətləri:
  • Kimyəvi maddələrə qarşı davamlıdır.
  • Yüngül və sərfəli materialdır.
  • İstiyə və təzyiqə orta səviyyədə davamlıdır.
• Tətbiqi:
  Aşağı təzyiq tələb edən döşəmə isitmə sistemlərində tətbiq edilir.

7. Paslanmayan polad borular

• Xüsusiyyətləri:
  • Möhkəm və yüksək istilik ötürmə qabiliyyətinə malikdir.
  • Estetik cəhətdən gözəçarpandır.
  • Korroziyaya qarşı yüksək müqavimət göstərir.
• Tətbiqi:
  Sənaye obyektlərində və xüsusi layihələrdə istifadə olunur.

Yerdən İsitmə Boruların Quraşdırılması

Yerdən isitmə sistemi quraşdırılması texniki baxımdan dəqiq yanaşma tələb edən bir prosesdir. Boruların düzgün yerləşdirilməsi və quraşdırılması istilik paylanmasının bərabər olmasını təmin edir və sistemin uzunömürlü işləməsinə zəmanət verir. Aşağıda yerdən isitmə borularının quraşdırılma mərhələləri addım-addım izah edilir:

1. Hazırlıq mərhələsi

• Zəminin təmizlənməsi: İlk addım olaraq, zəmin toz, kirlər və digər maneələrdən təmizlənməlidir. Səth mütləq hamar olmalıdır.
• İzolyasiya materiallarının yerləşdirilməsi: İstilik itkilərinin qarşısını almaq üçün döşəmə altına istilik izolyasiyası (məsələn, polistirol lövhələr) qoyulur. Bu, istiliyin yalnız yuxarı istiqamətə yönəlməsini təmin edir.
• Kənar izolyasiya zolaqları: Divarların yaxınlığına xüsusi izolyasiya zolaqları yerləşdirilir ki, istilik genişlənməsi zamanı divarlara təsir olmasın.

2. Boruların yerləşdirilməsi

• Planlama: Borular yerləşdirilmədən öncə sistemin layihəsi hazırlanır. Layihədə boruların marşrutu və dövrələr göstərilir.
• Boruların döşənməsi:
  • Spiral (salyangoz) üsulu: Daha bərabər istilik paylanması üçün tətbiq olunur.
  • Meandr (ilanvari) üsulu: Kiçik məkanlarda daha sadə və sürətli quraşdırma üçün istifadə edilir.
• Boruların fiksasiyası: Borular izolyasiya lövhələrindəki xüsusi kanallara yerləşdirilir və ya klipslərdən istifadə olunaraq sabitlənir. Bu, boruların hərəkət etməsinin qarşısını alır.

3. İstilik sistemi üçün qovşaqların quraşdırılması

• Paylayıcı manifoldun quraşdırılması: Bütün borular istilik mənbəyinə bağlanır. Manifold borulara suyun bərabər paylanmasını və temperaturun tənzimlənməsini təmin edir.
• Test yoxlaması: Sistemdə boruların düzgün işlədiyini yoxlamaq üçün su və ya hava ilə təzyiq testi keçirilir. Hər hansı bir sızma olub-olmadığı diqqətlə yoxlanılmalıdır.

4. Betonun tökülməsi (şap)

• Beton təbəqəsi: Boruların üzərinə xüsusi istiliyədavamlı beton qarışığı tökülür. Betonun qalınlığı adətən 5-7 sm arasında olur.
• Səthin düzləndirilməsi: Beton töküldükdən sonra səth tamamilə hamarlaşdırılır və sərtləşməsi üçün müəyyən vaxt gözlənilir.

5. Son mərhələ

• İstilik sisteminin işə salınması: Beton tam sərtləşdikdən sonra istilik sistemi işə salınır. İlk istifadədə istilik yavaş-yavaş artırılmalıdır ki, beton zədələnməsin.
• Döşəmə örtüyünün yerləşdirilməsi: Zövqə uyğun olaraq laminat, keramika, parket və ya başqa döşəmə materialı istifadə edilə bilər. Bu materiallar istiliyi yaxşı keçirməlidir.

Əsas tövsiyələr:

1. Boruları çox sıx və ya çox aralı döşəməkdən çəkinin – ideal məsafə 10-20 sm-dir.
2. Manifold və boruların keyfiyyətli materiallardan olması vacibdir.
3. İstilik sisteminin işini yoxlamadan beton tökməkdən qaçının.
4. Peşəkar ustaların xidmətindən istifadə edin ki, quraşdırma yüksək keyfiyyətdə həyata keçirilsin.

Yerdən İsitmə Boruların Baxımı və Dözümlülük

Yerdən isitmə sistemləri düzgün quraşdırıldıqda və mütəmadi baxım edildikdə uzun müddət etibarlı şəkildə işləyə bilər. Bu sistemlərin davamlılığı boruların keyfiyyətindən, quraşdırma prosesindən və baxım qaydalarına əməl olunmasından asılıdır. Aşağıda yerdən isitmə borularının baxımı və dözümlülüyünü təmin etmək üçün tövsiyələr təqdim olunur:

1. Yerdən isitmə borularının dözümlülüyü

• Material seçimi:
  Yüksək keyfiyyətli PEX, PERT və ya PEX-AL-PEX borular seçildikdə, sistemin ömrü 50 il və daha çox ola bilər. Bu borular kimyəvi və fiziki təsirlərə, həmçinin yüksək temperaturlara qarşı davamlıdır.

• Korroziya müqaviməti:
  Müasir isitmə boruları korroziyaya qarşı qoruyucu təbəqə ilə təchiz olunur ki, bu da onların iç səthində yığıntıların yaranmasının qarşısını alır.

• Temperatur və təzyiqə uyğunluq:
  Borular istehsalçının tövsiyə etdiyi maksimum temperatur və təzyiq dəyərlərinə uyğun işlədikdə, onların dözümlülüyü artır.

• Beton təbəqənin qoruyucu rolu:
  Boruların üzərinə tökülən beton təbəqə xarici zədələrdən qoruyur və sistemin daha uzunömürlü olmasını təmin edir.

2. Yerdən isitmə borularının baxımı

• Müntəzəm yoxlamalar:
  Sistemin normal işlədiyinə əmin olmaq üçün ildə bir dəfə müntəzəm baxış keçirilməlidir. Bu, manifold, təzyiq və istilik paylanmasını yoxlamaq üçün vacibdir.

• Sızma yoxlaması:
  Suyun səviyyəsi və təzyiq göstəriciləri diqqətlə izlənilməlidir. Təzyiqdə qeyri-adi dəyişikliklər sızma olduğunu göstərə bilər.

• Boruların yuyulması:
  Müəyyən müddətdən sonra (adətən hər 5-7 ildən bir), boruların içində yığılan çöküntülərin və ya kirlərinin təmizlənməsi üçün sistemin yuyulması həyata keçirilməlidir. Bu, istilik ötürmə qabiliyyətini artırır.

• Manifold və valfların yoxlanması:
  Manifoldda yerləşən valflar, hava çıxış klapanları və təzyiq göstəriciləri düzgün işləməlidir. Bu komponentlərdə nasazlıq varsa, dərhal təmir edilməlidir.

• Filtrlərin təmizlənməsi:
  İsitmə sistemində su təmizləyici filtrlər istifadə olunursa, onların da müntəzəm olaraq təmizlənməsi və ya dəyişdirilməsi vacibdir.

3. Sistemin uzunömürlülüyünü təmin etmək üçün tövsiyələr

1. Peşəkar quraşdırma:
   İlk quraşdırma peşəkar ustalar tərəfindən həyata keçirilməlidir. Qeyri-peşəkar quraşdırma sistemin erkən sıradan çıxmasına səbəb ola bilər.

2. Uyğun istilik mənbəyi seçimi:
   Sistemin gücü və istilik mənbəyi uyğunlaşdırılmalıdır. Həddindən artıq yüksək temperatur borulara zərər verə bilər.

3. Kimyəvi maddələrdən uzaq durun:
   Sistemdə kimyəvi maddələrdən istifadə edərkən diqqətli olun. Uyğunsuz kimyəvi maddələr boruların daxili səthinə zərər verə bilər.

4. Təzyiq nəzarəti:
   Sistem işə salınarkən və işlədikdə təzyiqi normal səviyyədə saxlamaq lazımdır. Həddindən artıq təzyiq borulara ziyan vurur.

5. İzolyasiya və qoruma:
   Boruların yerləşdirildiyi yerlərdə yaxşı istilik

Yerdən İsitmə Borular Haqqında Tez-Tez Verilən Suallar

Yerdən isitmə boruları nə qədər davamlıdır?

• Yerdən isitmə boruları yüksək keyfiyyətli materiallardan hazırlandıqda, düzgün quraşdırıldıqda və istifadə olunduqda 50 il və daha çox xidmət göstərə bilər. Xüsusilə PEX və PEX-AL-PEX boruları yüksək davamlılığı ilə seçilir.

 Yerdən isitmə sisteminin enerji sərfiyyatı nə qədərdir?

• Bu sistemlər ənənəvi radiatorlardan daha az enerji sərf edir, çünki daha aşağı temperaturda işləyir. Döşəmə altından istilik yayılması daha effektiv olduğu üçün otaqların qızdırılması üçün az enerji tələb olunur.

Yerdən isitmə boruları necə təmir olunur?

• Sistem adətən az təmir tələb edir. Lakin, borularda sızma və ya zədə olduğu halda, beton şapın bir hissəsi qaldırılaraq boruların problemi həll edilir. Sızmanın qarşısını almaq üçün əvvəlcədən təzyiq testi vacibdir.

Yerdən isitmə hər növ döşəmə örtüyü ilə uyğun gəlirmi?

• Bəli, yerdən isitmə sistemi laminat, keramika, parket və hətta xalça altına quraşdırıla bilər. Lakin döşəmə materialı istilik keçirmə qabiliyyəti yüksək olan növlərdən seçilməlidir.

Yerdən isitmə sistemi sağlamlıq üçün təhlükəsizdirmi?

• Bəli, sistem tamamilə təhlükəsizdir. Havanı qurutmur, tozun havaya qalxmasına səbəb olmur və bərabər istilik paylanması ilə sağlam mühit yaradır.

Yerdən isitmə sisteminin temperaturunu necə tənzimləmək olar?

• Sistemin temperaturu paylayıcı manifold vasitəsilə tənzimlənir. Hər bir dövrə üçün xüsusi termostatlar quraşdırıla bilər, bu da fərdi otaqların temperaturunu tənzimləməyə imkan verir.